Input-output-imut maligassaq

Inuussutissarsiutit input-imut ilaanerat taamaattuaannartuussappat, kiisalu tunisassiornermi annertuumik tunisassiortoqartillugu iluaqutitaqanngippat imaluunniit ajoqutitaqanngippat, input-output tabeli suliarineqarsinnaavoq, aningaasaqarneq eqqarsaatigalugu qanoq ittoqarsinnaaneranik naatsorsuisoqarsinnaalluni. Naatsorsuutit inerneri nalorninartoqarsinnaagaluartut eqqaamaqquneqarpoq aningaasaqarnermi annertuut (makroøkonomisk) katiternerat pineqarmata, taamaasilluni nalornissutaasinnaasut annikinnerullutik. Pineqartut apeqqutaallutik, ass. atuineq, aningaasaliinerit aamma avammut tunisineq eqqarsaatigalugit, maligassaq malillugu tunisassiornermut, eqqussuinermut suliffeqarnermullu sunniutit qanoq annertutigissanersut naatsorsorneqarsinnaapput.

 

Toqqaannartumik sunniutai

Maligassaq malillugu suliarigaanni naatsorsuutigineqartoq allanngortinneqarpat naatsorsorneqartoq allanngussaaq. Ass. inuinnaat atuinerat 1 mio. kr.-mik qaffassimappat piumaneqartut aamma nioqqutinut akileraarutit tapiissutit ilanngaatigalugit 1 mio. kr.-mut qaffassapput. Perusutat ilaat eqqussukkanit pineqassapput ilaallu kalaallinit inuussutissarsiortunit tunisassiarineqassallutik.

 

Koefficientit tekniskiusut

Koefficientit tekniskiusut tassaapput input-output tabelimi søjlemiittut inerneri ataasiakkaanut agguarnerisa inerneri. Koefficientit tekniskiusut inuussutissarsiutit sorliit toqqaannartumik input-imut ilanngunneqassanersut takutippaat. Taamaasillutik søjlemiittut inerneri tamarmik ataasiupput. Koefficientit tekniskiusut tabel 3-mi takuneqarsinnaapput.

 

Inuussutissarsiorfiit input-imi inissisimanerat takussutissiami 3-mi inuussutissarsiorfiit 11-usut inerneri ataatsimoortillugit suliat takuneqarsinnaapput. Sanimut tulleriiaani siullermi takuneqarsinnaapput inuussutissarsiutit naleqarnerulersitsinerat (bruttoværditilvækst, BTV). Naleqarnerulersitsineq naatsorsorneqartarpoq tunisassiornerup nalinga tunisassiornermi atuineq ilanngaatigalugu.

 

Takussutissiami 3-mi aamma takuneqarsinnaavoq Aalisarneq piniarnerlu ima isikkoqarluni input-imi inissisimasoq; Kalaallit Nunaanni tunisassiornermi 13,6 pct., eqqussuinermi 12,7 pct., sulisunik akissarsisitsinermi 20,9 pct. aamma tunisassiornermi sinneqartoorutit 53,0 pct.-imik. Taakku saniatigut akileraarut toqqaannanngitsoq -0,2 pct.-iuvoq, inuussutissarsiummut Aalisarneq piniarnermullu akileraarfiunermiit tapiissutinik amerlanerusunik pisimapput.

 

Takussutissiaq 3. Inuussutissarsiorfiit input-imi inissisimanerat, 2017

	Naleqarneru-lersitsinermi procentin-ngorlugu annertussuseq	Kalaallit tunisassiaat	Eqqussukkat	Akileraarutit toqqaanan-ngitsut, ilanngaatissat ilanngaa-tigereerlugit	Sulisunik akissarsisit-sineq	Tunisassianit aamma ass. isertitanit tunisassiornermi sinneqartoorutit
	Procent
Inuussutissarsiorfiit tamarmik..........	100,0	26,2	15,3	-0,6	32,0	27,1
A  Aalisarneq aamma piniarneq ..........	19,7	13,6	12,7	-0,2	20,9	53,0
B  Aatsitassanik piaaneq ...............	0,4	47,2	14,2	-0,4	26,0	13,0
C  Atortussiorneq .....................	2,6	63,2	9,9	-1,7	20,5	8,0
D  Pilersuineq eqqaavilerinerlu ...........	3,3	24,2	17,6	-1,8	19,2	40,8
E  Illuliornikkut sanaartornikkullu ingerlatsiviit..	11,3	19,0	24,3	-1,1	24,5	33,2
F  Niuerneq .........................	9,7	24,1	12,4	-1,7	32,4	32,9
G  Assartuineq .......................	7,9	31,4	23,8	-0,6	28,6	16,8
H  Akunnittarfiit neriniartarfiillu ............	2,0	31,6	12,3	5,3	27,4	23,4
I  Allakkeriveqarneq, tele, IT, radio, TV il.il.  ..	3,9	31,8	13,8	-0,4	24,8	30,0
J  Aningaasalersuineq, niueqatigiinnikkut sullissineq ...........................	12,2	24,1	6,5	-0,6	20,6	49,4
K  Pisortat allaffissornerat inunnillu kiffartuussinerat ......................	27,0	27,0	15,5	-0,5	52,5	5,5

 

Titartakkami 2-mi inuussutissarsiorfiit tamarmik input-imut inissisimanerat aningaasaliissutinut assigiinngitsunut immikkoortillugit takuneqarsinnaapput.

 

Titartagaq 2. Inuussutissarsiorfiit tamarmik input-imi inissisimanerat, 2017

 

Takussutissiami 4-rimi atuinerit imminnut ataqatigiinnerat takuneqarsinnaavoq. Tassani takuneqarsinnaapput inuinnaat atuinerat aamma avammut tunisineq qanoq annertutiginersoq, atuinerit tamaasa eqqarsaatigalugit.

 

Takussutissiaq 4. Atuinerit input-imi inissisimanerat, 2017

	Atuinerup annertussusia pct.-inngorlugu	Kalaallit Nunaanni tunisassiat	Avataaniit eqqussukkat	Akileraarutit toqqaannan­ngitsut, ilanngaatissat ilanngaatige­reerlugit
	Procent
Inuinnaat atuinerat..............	25,5	64,2	30,0	5,9
- Nerisassat...................	4,8	46,7	48,7	4,6
- Imeruersaatit tupallu............	4,5	60,5	13,0	26,5
- Atisat isikkatigullu atukkat........	0,9	46,2	53,8	0,0
- Inigisanik atuineq..............	4,3	97,5	2,5	0,0
- Imeq, innaallagiaq ikummatissarlu..	2,2	81,1	18,2	0,7
- Inigisamut pequtit, angerlarsimaffimmi atortut pigisat....	0,8	29,7	70,2	0,1
- Nakorsaatit, nakorsamut aningaasartuutit assigisaallu.......	0,2	48,8	51,2	0,0
- Qamutinik motoorilinnik pissarsiorneq	0,5	26,4	50,7	22,8
- Assartuutit attaveqaateqarnerlu...	2,4	97,0	8,6	-5,6
- Sunngiffimmi atortut il.il..........	2,1	64,6	31,2	4,2
- Tunisassiat allat kiffartuussinerillu..	4,2	71,3	28,4	0,3
- Takornariaqarnikkut aningaasartuutit	0,8	0,0	100,0	0,0
- Takornariaqarnikkut isertitat......	-2,1	-	-	-
Peqatigiiffiit atuinerat.............	0,2	100,0	0,0	0,0
Pisortat atuinerat................	29,6	99,9	0,1	0,0
Maskiinanut assartuutinullu aningaasaliinerit................	2,5	-21,1	118,2	2,9
Sanaartornermut aningaasaliinerit...	10,9	98,9	0,0	1,0
Aningaasaliinerit allat.............	2,7	70,7	29,3	0,0
Quersuarni toqqortat.............	0,3	-73,8	173,8	0,0
Avammut tunisineq..............	28,4	86,3	2,7	3,6

 

Toqqaananngitsumik sunniutit

Toqqaannartumik sunniutit saniatigut toqqaannanngitsumik sunniuteqartarpoq. Kalaallit Nunaanni inuussutissarsiutit inuinnaat atuinerannut annertunerusumik pilersuilerpata taava nioqqutissanik inuussutissarsiutinit allaneersunit aammalu tunisassianik eqqussukkanik pisariaqartitsineq annertuseriassaaq. Tamassuma kingunissaa sumorsuarluunniit naleqarsinnaagaluarpoq kisianni ataatsimut killilerneqarluni naatsorsorneqarsinnaavoq.

 

Matrixi mumitaq (inverteret matrix)

Koefficientit tekniskiusut atorlugit matrixi mumitaq naatsorsorneqarsinnaavoq, toqqaannartumik aamma toqqaannanngitsumik atuisut perusutaannik qaffakkiartortunik toqqaannartumik sunniutit naatsorsorneqarsinnaallutik. Immikkoortut tamarmik inuussutissarsiutit atuinermik qaffaasoqartillugu tunisisarnissaat takuneqarsinnaavoq. Tabel 4-rimi matrixi mumisitaq, inuussutissarsiutit toqqaannaartumik aamma toqqaannanngitsumik input-imi inissisimaffiat takuneqarsinnaavoq.